Της Μαρίας Ηρακλέους
Την προηγούμενη εβδομάδα, κατά την διάρκεια του συνεδρίου της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας για την κατασκευαστική βιομηχανία, είχε γίνει έντονα λόγος για την μεγάλη αβεβαιότητα που διέρχεται το real estate. Οι λόγοι σχετίζονται, σαφώς, με τα απόνερα του πολέμου στο οικονομικό επίπεδο- καθυστερήσεις στις μεταφορές και αυξήσεις σε πρώτες ύλες και κατασκευαστικά υλικά που ανεβάζουν το κατασκευαστικό κόστος κατά 25%. Ως αποκορύφωμα, αναφέρθηκε, υπάρχει ενδεχόμενο υφιστάμενες συμβάσεις, να μην μπορούν να ολοκληρωθούν. Μιλώντας στην συνέχεια στην «Κ» ο πρόεδρος της ΟΣΕΟΚ (Ομοσπονδία Εργολάβων Οικοδομών), Στέλιος Γαβριήλ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξει επιβράδυνση στον τομέα, η οποία θα αποτυπωθεί σε μεγαλύτερο βαθμό στα νέα πρότζεκτ και, κυρίως, στα ακίνητα οικιστικής χρήσης. Ανάλογη εκτίμηση εκφράζεται και από πλευράς των ντιβέλοπερ. Όπως αναφέρει ο CEO της Cyfield Γιώργος Χρυσοχός, υπάρχει μερίδα επιχειρηματιών ανάπτυξης γης, που θα αποφύγει τώρα το ρίσκο αυξομείωσης στο κόστος κατασκευής, περιμένοντας να ξεκαθαρίσει η εικόνα με τιμές προκειμένου να προχωρήσει σε νέες αναπτύξεις. Ο κλάδος βρίσκεται λοιπόν σε μια στάση αναμονής.
Μειώνουν τετραγωνικά
Πάντως, τα στοιχεία του Κτηματολογίου δείχνουν αυξημένο αριθμό πωλητήριων εγγράφων μέχρι τον Απρίλιο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 της τάξης του 40%. Φυσικά το αποτύπωμα της παρούσας κατάστασης στην προσφορά ακινήτων αναμένεται με την πάροδο του χρόνου, όπως έχει ήδη αναφερθεί. Όσον αφορά το κομμάτι της ζήτησης, όμως, δεν αναμένεται να αλλάξει δραματικά. Οι ανάγκες στέγασης υπάρχουν και δεν μπορούν να παραγνωριστούν. Μπορούν να καλυφθούν όμως με λιγότερα τετραγωνικά. Όπως αναφέρει ο κ. Γαβριήλ, προκειμένου οι αγοραστές να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, θα πρέπει να μειώσουν το κόστος κατασκευής επιλέγοντας λιγότερα τετραγωνικά για την στέγασή τους. Αυτό σημαίνει σύμφωνα με τον κ Χρυσοχό και αύξηση της προτίμησης για διαμερίσματα. Παράλληλα, θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν μιας πιο εύκολης δανειοδότησης με πιο πράσινες και βιώσιμες κατασκευές, κάτι που φυσικά θα μειώσει και το κόστος χρήσης της κατοικίας, αφού η ενεργειακή κατανάλωσή του θα είναι χαμηλότερη και θα καλύπτεται μέσω ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά). Στην απόφαση για αγορά κατοικίας, σημαντικός παράγοντας είναι και η απόσταση από τον χώρο εργασίας, τις υπηρεσίες κ.ο.κ, όπως επισημαίνεται, αφού το κόστος καυσίμων είναι τους τελευταίους μήνες σε επίπεδα ρεκόρ.
Τα «μεταχειρισμένα»
Στις επιλογές των αγοραστών είναι και τα μεταχειρισμένα ακίνητα. Η συγκεκριμένη αγορά έχει κερδίσει έδαφος τα τελευταία χρόνια και μέσα από τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Γενικότερα θεωρούνται φθηνότερες επιλογές για τους δυνητικούς αγοραστές. Σε αυτό το κομμάτι υπάρχουν καλές ευκαιρίες, για ιδιοκατοίκηση και για επένδυση ανέφερε ο κ. Γαβριήλ, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει σταδιακά να μπαίνει στην κουλτούρα του Κύπριου αγοραστή. Από επενδυτικής σκοπιάς, μια τέτοια αγορά μπορεί να θεωρηθεί και πιο συμφέρουσα εφόσον αφορά ακίνητο σε prime περιοχή, αφού η αξία της γης θα αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου. Πλεονέκτημα για τα μεταχειρισμένα αποτελεί και η απουσία του συντελεστή 5% του ΦΠΑ. Θα πρέπει ωστόσο να προηγηθεί μελέτη της τιμής του ακινήτου από ειδικούς εκτιμητές, ώστε ο αγοραστής να μην το αγοράσει τελικά μαζί με το επιπρόσθετο κόστος των τελευταίων μηνών. Πάντως, τα στοιχεία των πωλήσεων ακινήτων (που αφορούν κυρίως μεταχειρισμένα ακίνητα) για το α’ τρίμηνο τρίμηνο του 2022 ήταν μεγαλύτερης αξίας από τα αντίστοιχα Πωλητήρια Έγγραφα, δηλώνει στην «Κ» ο Μαρίνος Κυναιγείρου, πρόεδρος του Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών. Εκτιμά επίσης ότι αν οι τιμές των πρώτων υλών συνεχίσουν να αυξάνονται τότε θα δούμε ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των τιμών των καινούργιων ακινήτων αλλά και των μεταχειρισμένων σε δεύτερο στάδιο.
Σε αναζήτηση γραφείων
Την ίδια ώρα καταγράφεται μεγάλη αύξηση ζήτησης σε γραφειακούς χώρους. Πρόκειται για κοινή διαπίστωση και από τους τρεις κλάδους της αγοράς ακινήτων και οι λόγοι είναι πολλοί. Όπως εξηγούν, σημαντικός παράγοντας είναι η ανάπτυξη ήδη εγκατεστημένων εταιρειών στην Κύπρο και αναζητούν μεγαλύτερους χώρους. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το κράτος προχωρά σε μεταστέγαση σε κτήρια μοντέρνα και ενεργειακά αναβαθμισμένα άρα έχει αυξηθεί η ζήτηση, κυρίως για ενοικίαση. Ο τρίτος παράγοντας που έχει ενισχύσει την ζήτηση είναι η αυξημένη ζήτηση γραφειακών χώρων αλλά και διαμερισμάτων από διεθνείς εταιρείες, κυρίως τεχνολογίας, οι οποίες δημιουργούν βάση στην Κύπρο. Μάλιστα η συγκεκριμένη τάση αναμένεται να γίνει εντονότερη το επόμενο διάστημα σύμφωνα με το Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών. Το ενδιαφέρον από αυτές τις εταιρείες αφορά κυρίως ενοικίαση σε συγκροτήματα κυρίως σε Λεμεσό και ακολούθως σε Λευκωσία και Λάρνακα. Εκτιμάται δε ότι, αν συνεχιστεί αυτό το ενδιαφέρον, τα επόμενα χρόνια θα δούμε μία προσαρμογή της αγοράς με περισσότερη έμφαση στα ακίνητα προς ενοικίαση παρά προς πώληση. «Πρόκειται για μία σημαντική στροφή στην αγορά ακινήτων, η οποία θα χρειαστεί κάποιο χρονικό διάστημα για να προσαρμοστεί στο νέο είδος ζήτησης, το οποίο όμως είναι καλοδεχούμενο», επισημαίνει ο κ. Κυναιγείρου. Παράλληλα έχει αυξηθεί και το ενδιαφέρον ισραηλίτικων και λιβανέζικων εταιρειών για headquartering, λόγω των πλεονεκτημάτων που παρέχει η χώρα όσον αφορά κυρίως τις φορολογικές υποχρεώσεις- εταιρικός φόρος, νομοθεσίες κοκ.
